Ancestral Property वंशपरंपरागत मालमत्तेची विक्री करत असाल तर प्रत्येक वारसदाराची लेखी संमती का गरजेची आहे, कायदेशीर अडचणी टाळण्यासाठी कोणते नियम लक्षात घ्यावेत हे या ब्लॉगमध्ये सविस्तर वाचून जाणून घ्या.
Ancestral Property
भारतातील अनेक कुटुंबांमध्ये वडीलोपार्जित म्हणजेच पूर्वजांकडून मिळालेली मालमत्ता ही सामायिक संपत्ती असते. यामध्ये शेती, घरे, जमीन किंवा व्यावसायिक मालमत्तांचा समावेश होतो.
वंशपरंपरागत मालमत्ता:
- पितामह → वडील → तुम्ही → तुमची मुले
- चार पिढ्यांपर्यंत समान हक्क
जर तुमच्या आजोबांनी एक शेतजमीन घेतली आणि ती तुमच्या वडिलांनी वापरत ठेवली, तर तुम्ही आणि तुमच्या भावंडांनाही त्यावर समान हक्क असतो.

👉सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा👈
कायद्यानुसार कोणती संमती घेणे बंधनकारक आहे?
👉 फक्त एकाच व्यक्तीने मालमत्ता विकणे कायदेशीर नाही.
- वंशपरंपरागत मालमत्तेच्या विक्रीसाठी सर्व हक्कधारक वारसदारांची लेखी संमती आवश्यक आहे.
- यामध्ये मुलगा, मुलगी, पत्नी, आई, भाऊ, बहिण अशा सर्वांचा समावेश होतो.
📌 विना-संमती विक्री केल्यास:
- इतर वारसदार कोर्टात केस दाखल करू शकतात.
- विक्रीवर तात्पुरती किंवा कायमस्वरूपी बंदी (injunction) लागू होऊ शकते.
- विक्री रद्द होऊ शकते.
- मालमत्तेवर stay order लागू शकतो.
हे ही पाहा : मालमत्ता नोंदणी प्रक्रियेत 1 मे 2025 पासून होणार मोठे बदल! नागरिकांना कसा फायदा होणार?
विना-संमती विक्रीचे कायदेशीर परिणाम
Ancestral Property जर कोणीतरी संमतीशिवाय मालमत्ता विकली, तर त्याचे काही गंभीर परिणाम होऊ शकतात:
कायदा | परिणाम |
---|---|
Hindu Succession Act, 1956 | सर्व हक्कधारकांना समान अधिकार |
Civil Suit for Partition | वडिलोपार्जित मालमत्तेचे वाटप मागता येते |
Stay Order by Court | विक्री थांबवली जाऊ शकते |
Cancellation of Sale Deed | संमतीशिवाय विकलेली मालमत्ता परत मिळवता येते |

👉फक्त 900 रुपयांत 11 महिने अनलिमिटेड कॉलिंग, डेटा अन् बरंच काही👈
कोणाला संमती घ्यावी लागते?
नातेसंबंध | संमती आवश्यक? |
---|---|
मुलगा | हो |
मुलगी | हो |
पत्नी | हो |
आई | हो |
भाऊ | हो |
बहिण | हो |
📌 मुली किंवा महिलांचा हक्क नाकारू नका – 2005 च्या सुधारित कायद्यानुसार स्त्रियाही वडिलोपार्जित संपत्तीमध्ये समान हक्कदार आहेत. Ancestral Property
हे ही पाहा : 117 वर्षे जुना कायदा रद्द – जमीन खरेदी-विक्रीसाठी भारत सरकारचा ऐतिहासिक निर्णय!
संमतीपत्र (Consent Letter) कसे तयार करावे?
- Notarized Consent Letter तयार करणे आवश्यक आहे
- प्रत्येक वारसदाराच्या स्वाक्षरीसह त्यांचे पत्ता, आधार क्रमांक, वय नमूद करा
- त्यात स्पष्टपणे नमूद करा की ते विक्रीसाठी सहमती देत आहेत
- या दस्तऐवजाला वकिलाच्या मार्गदर्शनाखाली तयार करा Ancestral Property
व्यवहार करण्यापूर्वीची कायदेशीर तयारी
- मालमत्ता कुणाच्या नावे आहे याचे 7/12 उतारा किंवा प्रॉपर्टी कार्ड तपासा
- वारसदारांची यादी तयार करा
- प्रत्येकाचा हक्क किती आहे हे ठरवा
- सर्व वारसदारांची संमती घ्या आणि ती नोंदवून ठेवा
- व्यवहार करताना वकील, तलाठी, किंवा जमीन कार्यालयाशी सल्लामसलत करा

हे ही पाहा : दुसऱ्या पत्नीचा प्रॉपर्टीवर हक्क कितपत वैध आहे? जाणून घ्या काय सांगतो हिंदू विवाह कायदा
कायदेशीर सल्ल्याचे महत्त्व
Ancestral Property जमीन किंवा इतर वडिलोपार्जित मालमत्ता विकताना कायदेशीर सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
तुमच्या मदतीसाठी:
- जिल्हा न्यायालयातील वकील
- तालुका तलाठी कार्यालय
- प्रॉपर्टी कायद्यातील तज्ज्ञ वकील
- हिंदू उत्तराधिकार कायदा सल्लागार
चुकीच्या पद्धतीने विक्री केल्यास उद्भवणाऱ्या अडचणी
- कोर्टात अनेक वर्षे खटले
- मानसिक त्रास
- कुटुंबातील वादविवाद
- विकलेली मालमत्ता कोर्टाकडून परत घेणे
- आर्थिक नुकसान – विकत घेणाऱ्याची फसवणूक
हे ही पाहा : शेतजमिन वाटणीपत्राच्या दस्त नोंदणीस लागणारी फी माफ; काय आहे निर्णय?
योग्य पद्धतीने वडिलोपार्जित मालमत्ता कशी विकावी?
टप्पा | कृती |
---|---|
1 | मालमत्तेचा हक्क तपासा (7/12 उतारा, प्रॉपर्टी कार्ड) |
2 | वारसांची यादी तयार करा |
3 | संमती पत्र तयार करा |
4 | कायदेशीर सल्ला घ्या |
5 | व्यवहारासंबंधी संपूर्ण माहिती खरेदीदाराला द्या |
6 | करार नोंदणी करा (Sale Deed) |

हे ही पाहा : शेतजमिनीच्या वाटणीपत्रास लागणारी नोंदणी फी माफ; मंत्रिमंडळाच्या महत्त्वाच्या निर्णयांची संपूर्ण माहिती
उपयुक्त दुवे (Useful Links):
- 🔹 https://bhulekh.mahabhumi.gov.in – 7/12 उतारा
- 🔹 https://igrmaharashtra.gov.in – दस्त नोंदणी
- 🔹 https://legislative.gov.in/ – हिंदू उत्तराधिकार कायदा
Ancestral Property वंशपरंपरागत मालमत्तेची विक्री करताना कायदे आणि सर्व वारसदारांचे हक्क समजून घेणे अत्यंत गरजेचे आहे. फक्त आर्थिक व्यवहार न मानता, कुटुंबिक सलोखा आणि कायद्याचे पालन या दोन्ही गोष्टी लक्षात घेतल्या पाहिजेत.
सर्व संमती मिळवूनच व्यवहार करा आणि कोणताही वाद टाळा.