special education teacher courses केंद्र सरकारने राष्ट्रीय शिक्षक शिक्षण परिषद (एनसीटीई) नियमन 2025 ला मान्यता दिली आहे. हा मसुदा राज्ये आणि विद्यापीठांना पाठविला गेला असून, 11 वर्षांनंतर शालेय शिक्षक होण्यासाठीच्या अभ्यासक्रमात मोठे बदल होणार आहेत.
special education teacher courses
नवीन शिक्षक शिक्षणाचे स्वरूप
या नियमानुसार शिक्षक शिक्षणात खालील बदल अपेक्षित आहेत:special education teacher courses
गरीब और मेधावी छात्रों के लिए विद्या तुरंत ऋण योजना के तहत 10 लाख की वित्तीय सहायता
- पीजीनंतर: एक वर्षाचा बीएड
- पदवीनंतर: दोन वर्षांचा बीएड
- बारावीनंतर: चार वर्षांचा बीएड
- एमएड: नवीन मान्यता दिली जात आहे
- विशेष उल्लेख: दहा वर्षांनंतर पुढील वर्षापासून पुन्हा एक वर्षाचा बीएड पदवी कार्यक्रम सुरू होणार आहे
एनसीटीई नियमन 2025 चे उद्दिष्ट
एनईपी 2020 आणि 2047 विकसित भारत ध्येयाच्या दिशेने शालेय शिक्षणाच्या गुणवत्तेत सुधारणा करण्यासाठी हा नियमन तयार करण्यात आला आहे. एनईपी 2020 अंतर्गत शालेय शिक्षणाचे चार टप्पे निश्चित केले गेले आहेत:special education teacher courses
लघु उद्योग के लिए कैसे प्राप्त करें आसान ऋण: जानें पूरी प्रक्रिया
- पायाभूत टप्पे
- पूर्वतयारी टप्पे
- मध्यम टप्पे
- माध्यमिक टप्पे
या चार स्तरांवर शिक्षकांची तयारी करण्यात येईल. यासोबतच, पदव्युत्तर पदवी कार्यक्रमांच्या रचनेतही बदल झाल्यामुळे स्वतंत्र बीएड कार्यक्रमांची सुरुवात होत आहे.
नव्या अभ्यासक्रम आणि क्रेडिट फ्रेमवर्कची ओळख
एनईपीअंतर्गत सर्व कार्यक्रम, क्रेडिट फ्रेमवर्क आणि अभ्यासक्रम पुन्हा नव्याने तयार केले गेले आहेत. या अभ्यासक्रमांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश केला आहे:
रेशनकार्डधारकांसाठी मोठी बातमी, रेशनसोबत आता मिळणार हे खास गिफ्ट
- एआय आणि व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसह उदयोन्मुख क्षेत्रे
- एमएड पूर्णवेळ आणि अर्धवेळ अभ्यासक्रमांत सुधारणा
महाविद्यालयीन बदल आणि बीएड कार्यक्रमाचा विस्तार
एनईपी-2020 लागू होण्यापूर्वी 750 महाविद्यालयांमध्ये दोन वर्षांचा बीएड अभ्यासक्रम सुरू होता. नवीन नियमानुसार:special education teacher courses
- हा दोन वर्षांचा बीएड कार्यक्रम विस्तारित केला जाईल.
- महाविद्यालयांना बहुविद्याशाखीय कार्यक्रम सुरू करणे बंधनकारक केले गेले आहे.
- नियमांची पूर्तता न करणाऱ्या महाविद्यालयांमध्ये हा अभ्यासक्रम बंद करण्यात येणार आहे.
- या बदलांसाठी महाविद्यालयांना चार वर्षांचा कालावधी दिला आहे.
बीएड कार्यक्रमातील नवीन स्पेशलायझेशन
बीएड अभ्यासक्रमात पुढील बदल अपेक्षित आहेत:
बँक ऑफ इंडिया मार्फत विविध पदांची भरती – अर्ज कसा करावा?
- चार नवीन स्पेशलायझेशन:
- शारीरिक शिक्षण
- कला शिक्षण
- योग शिक्षण
- संस्कृत शिक्षण
या चार स्पेशलायझेशन 2025 पासून जोडले जाणार आहेत.
- चार वर्षांचा एकात्मिक बीएड कार्यक्रम, ज्यामध्ये बारावीनंतर शिक्षक म्हणून करिअर करण्याची संधी उपलब्ध होईल.
- चार वर्षांचा पदवीधर आणि पदव्युत्तर पदवी पूर्ण केल्यावर एक वर्षाचा बीएड कार्यक्रम पुन्हा सुरू होणार आहे.
- तीन वर्षांचा बॅचलर डिग्री पूर्ण केल्यावर दोन वर्षांच्या बीएड अभ्यासक्रमात प्रवेशाची संधी मिळेल.
- बीए-बीएड, बीएस्सी-बीएड आणि बीकॉम-बीएड या कार्यक्रमांची पहिली बॅच 2023 मध्ये सुरू झाली आहे.
निष्कर्ष
एनसीटीई नियमन 2025 हा एक प्रगत दृष्टिकोन असून, शिक्षक शिक्षणात नवे अध्याय सुरू करण्याचा उद्देश आहे.
महाशिवरात्रीला शिवलिंगावर हि वस्तू अर्पण करा, महादेव नक्की प्रसन्न होणार…
या बदलांमुळे शिक्षकांना विविध स्तरांवर उत्कृष्ट प्रशिक्षण मिळेल आणि शालेय शिक्षणाची गुणवत्ता सुधारेल. नवीन नियम आणि अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना तसेच शिक्षकांना भविष्यातील आव्हानांसाठी अधिक सक्षम बनवण्यास मदत करतील.
शिक्षणातील हा बदल भविष्य घडवण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरेल.